Seni sulaman kelingkam dipercayai berasal dari negeri
Johor tetapi turut diusahakan di negeri Selangor dan Sarawak. Selayah
bermakna tudung manakala kelingkam ialah nama bagi benang emas yang
digunakan untuk menyulam.
Selayah kelingkam telah lama digunakan di Malaysia. Pada 1840 seorang pengembara telah
mencatatkan bahawa wanita Melayu di Kuching, Sarawak gemar memakai kain selempang bersulam yang disangkut ke
bahu atau sebagai tudung kepala.
Tudung ini telah dipakai oleh kaum wanita ke majlis
keramaian dan perkahwinan. Tuan rumah
dan tetamu di majlis-majlis penting menutup
kepala dengan selayah kelingkam yang digayakan bersama baju kurung atau kebaya
tradisional. Pada zaman dahulu ia telah
digunakan semasa istiadat rasmi di Istana Rajah atau Gabenor Sarawak. Seseorang pengantin perempuan pula akan
memakai selayah kelingkam ketika bertandang ke rumah mentuanya.
Di dalam masyarakat Melayu Sarawak pula, kegunaan
terakhir tudung ini membawa kepiluan.
Selayah seorang wanita yang telah meninggal dunia akan dibentangkan di
hujung kerandanya. Sebelum upacara
pengebumian, selayah tersebut akan diserahkan kembali kepada anggota keluarga
terdekat sebagai tanda kenang-kenangan.
Kelingkam embroidery is thought to have originated from the
state Johor but it is also practiced in Selangor and Sarawak. The Malay name for this embroidered shawl is
selayah kelingkam; kelingkam being the type of gold filament couched onto the
selayah or shawl.
These embroidered shawls have a long history. A traveler who had visited Sarawak in 1840
once commented the Malay women in Kuching, Sarawak wore an embroidered shawl
either over the shoulder or to cover the head.
Womenfolk to any social gatherings and weddings commonly wore
this type of shawl. The hostess and
guests were required to wear it if they were attired in the traditional baju
kurung or kebaya (the Malay woman’s costume).
In the past the selayah kelingkam was once worn to official functions
held at the Rajah’s or the Governor of Sarawak’s residence. It was also customary for the bride to wear
it when she paid a visit to her in-laws.
The selayah kelingkam is also a symbol of grief among the Malays
of Sarawak. For when a women of Malay
descent died he embroidered shawl was placed atop one end of her coffin. Before burial, the shawl was removed and returned
to her closest kin as a memento of her being.
Sumber : Bahagian Pemuliharaan, Kraftangan Malaysia
Artikel ini telah ditulis pada
hari Khamis
, Khamis, Disember 27, 2012
di bawah kategori
Tekstil
. Anda boleh mengikuti artikel ini melalui
comments feed
.
Catat Ulasan