Kek Melayu adalah alat tenun tradisi orang Melayu yang
diperbuat daripada kayu. Kek ini
mempunyai empat (4 ) batang tiang yang menyerupai rangka rumah. Tempat duduk penenun terletak di bahagian
hadapan kek dan kayu pesa digunakan untuk menggulung kain yang telah ditenun
terletak di hadapan penenun. Di bahagian hujung kek pula terdapat kayu pasung
yang digunakan untuk meletakkan papan benang loseng.
Di bahagian tengah kek tergantung alat karat yang berfungsi untuk mengangkat benang loseng
(warp). Semasa benang terangkat secara
bersilang, benang pakan (weft) perlu dilontarkan dari kiri ke kanan dengan
menggunakan torak untuk menghasilkan tenunan biasa. Selain daripada itu terdapat gigi jentera
(sikat) yang berfungsi untuk merapatkan benang-benang yang ditenun (benang pakan) dan mengawal lebar bidang kain
yang dihasilkan.
Bagi menghasilkan motif dan reka corak songket pada kain
yang ditenun, sekumpulan benang loseng perlu diangkat oleh benang tambahan
(butang) supaya benang emas atau benang berwarna dapat diselitkan. Teknik ini merupakan tenunan pakan tambahan
bagi mencorak kain tenun supaya lebih menarik dan bernilai.
Malay Frame Loom (Kek Melayu) is the traditional loom of
the Malays. It is a larger wooden
structure supported by four (4 ) posts vaguely resembling that of a house. The weaver seated within it, facing the cloth
beam (kayu pesa) – a wooden cross bar
used to secure the woven cloth. Kayu
pasung (warping board) contains the warp or longitudinal threads.
String heddles or
karat are found in the middle of the loom and used to lift the warp threads
during the weaving process. This action
creates a shed or opening for the insertion of the weft (latitudinal) threads
thrown from torak (shuttle). A comb – like beater known as the jentera determines the width of the
cloth. Once the shuttle is thrown, the
threads are then secured with the beater and the resulting weave is known as a
plain weave.
The complex motifs
of the songket cloth are the result of adding colored or metallic threads
during weaving in a process known as supplementary weft weaving. This requires the use of additional string
loops (butang) to help create
intricate pattern in the warp/ it is tedious task and for this reason songket
is both highly regarded and highly priced.
Sumber : Bahagian Pemuliharaan, Kraftangan Malaysia
Artikel ini telah ditulis pada
hari Khamis
, Khamis, Disember 27, 2012
di bawah kategori
Alat Tenunan
. Anda boleh mengikuti artikel ini melalui
comments feed
.
Catat Ulasan