Batik blok
dikenali juga sebagai batik terap atau batik pukul yang merupakan salah satu
daripada perusahaan seni kraftangan tradisional yang terkenal di Malaysia. Sejarah perkembangan batik di negara ini
dipercayai bermula sejak abad ke 15 Masihi dan terus berkembang terutamanya
selepas tamat perang Dunia Kedua.
Pengusaha batik di Kelantan dan Terengganu merupakan perintis kepada
perkembangan batik di negara ini. Batik
keluaran tempatan, tinggi mutu ciptaan dan reka coraknya yang mempamerkan kemahiran dan kehalusan kerja tangan
tukang-tukang batik setempat.
Di Malaysia
batik dihasilkan menggunakan beberapa teknik, proses dan gaya tertentu dan di
antara teknik yang terawal digunakan ialah batik blok. Proses menghasilkan batik blok memerlukan
peralatan utama yang dikenali sebagai acuan atau sarang bunga yang diperbuat
daripada kayu. Acuan atau sarang bunga
ini dicelup ke dalam warna hitam dan teknik ini dikenali sebagai Terap
Hitam. Pada tahun 1930an, penggunaan
lilin dalam proses menerap mula diperkenalkan oleh pembuat batik di Pantai
Timur. Pembuat blok batik mula
menggunakan kepingan keluli seperti besi
dan tembaga untuk membuat sarang bunga.
Reka corak acuan yang diperbuat daripada keluli ini lebih kemas dan
halus. Setiap acuan mempunyai reka corak
yang berlainan bagi menimbulkan kesan
ragam hias yang lebih elok dan menarik.
Pengusaha
batik blok di Kelantan dan Terengganu memberi cerapan baru kepada seni kemahiran warisan ini. Batik
blok diterap di atas pelbagai jenis kain seperti sutera dan organza yang
bukan sahaja cantik dijadikan kain sarung tetapi juga sebagai kelengkapan dan
perhiasan rumah di samping mengekalkan
ciri-ciri tradisional.
Batik
block is one of the better-known traditional crafts of Malaysia. It is produced by a process of wax printing
and dyeing. It is believed that batik
history in Malaysia began in 15th century and was rapidly developed
in 1930s until the end of World War II and it stated in Kelantan and
Terengganu. The locally produced batik
cloths are of high quality in terms of design and pattern. This reflection of the skillfulness of the local
craftsmen whose creativity is very much admired.
There
are several ways to produced batik. One
of them is batik block or is known as batik terap. In the early batik history, the blocks were
made from wood, which was carved according to the design, which is used to
apply or imprint a kind of natural block dye.
This technique is called terap hitam. In the 1930s, the batik producer from the
East Cost introduced the used of wax in batik making. The producer slowly replaced the wooden block
with metal blocks made from zinc, tin or cooper strips. These metal block are able to produce a
quality design and intricate motifs.
Special block are made to print different portions of the cloth such as kepala
kain (center panel), kapit kain
and badan kain (main part of the
batik cloth).
Sumber : Bahagian Pemuliharaan, Kraftangan Malaysia
Artikel ini telah ditulis pada
hari Khamis
, Khamis, Disember 27, 2012
di bawah kategori
Tekstil
. Anda boleh mengikuti artikel ini melalui
comments feed
.
Catat Ulasan